Sirküler No: 2025/104 - Temiz Sanayi Mutabakatı Devlet Yardımları Çerçevesi

Sayın Üyemiz,

Türkiye İhracatçılar Meclisinden alınan bir yazıda, Ticaret Bakanlığından alınan yazıya atfen, Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan “Temiz Sanayi Mutabakatı” belgesinin, 26 Şubat 2025 tarihinde Komisyon Başkanı Ursula Von Der Leyen tarafından açıklandığı, söz konusu belgede yer alan hedefler arasında Temiz Sanayi Mutabakatı özelinde bir Devlet Yardımları Çerçevesi (State Aid Framework accompanying the Clean Industrial Deal- CISAF) oluşturularak projelere yatırım için öngörülebilirlik sağlanması hususunun da yer aldığı aktarılmaktadır.

Bu defa, CISAF taslağına ilişkin bir kamu istişare süreci başlatıldığı duyurulmuştur. Bahse konu kamu istişare süreci, 11 Mart-25 Nisan 2025 tarihleri arasında açık olup, aşağıdaki bağlantıda yer alan sayfadan görüşlerin iletilmesinin mümkün olduğu bildirilmiştir:

https://competition-policy.ec.europa.eu/public-consultations/2025-cisaf_en

Bu kapsamda, Komisyon tarafından uygun olduğu durumlarda Üye Devletler yardım programları oluşturmaya teşvik edilmektedir. Böylece, Temiz Sanayi Mutabakatı hedeflerini hızlandıran projeler için devlet yardımı kurallarının basitleştirilmesine katkı sağlandığı ifade edilmektedir. Bu çerçevede;

• Üye Devletlerce, yenilenebilir enerjinin yayılımının hızlandırılması amacıyla; yenilenebilir enerji ve enerji depolama yatırımları için basitleştirilmiş ihale prosedürlerine sahip destek programları oluşturulması; kendi ulusal enerji portföylerine uygun teknolojilere yönelik spesifik programlar tasarlanması; yenilenebilir hidrojen gibi henüz olgunlaşmamış teknolojilere, ihale gerektirmeyen basitleştirilmiş bir süreçle destek sağlanması; fosil yakıtsız esneklik ve kapasite mekanizmalarına yönelik devlet yardımları için özel kolaylıklar üzerinde çalışılması önerilmektedir.     

• Sanayide karbon azaltımının kolaylaştırılması amacıyla; karbon azaltımına yönelik tüm ilgili teknolojilere yapılan yatırımların desteklenmesi; ihale bazlı programlar ya da ihaleye ihtiyaç duymadan doğrudan projelerin desteklenmesi;

süreci hızlandırmak amacıyla uygun olduğu belirlenen projelerin belirli bir zaman dilimi içinde uygulanması tavsiye edilmektedir.

• Temiz teknolojilerde yeterli üretim kapasitesi sağlanması amacıyla; belirli temiz teknoloji ekipmanlarının üretimine (bataryalar, güneş panelleri, rüzgar türbinleri, ısı pompaları, elektrolizörler ve karbon yakalama, kullanma ve depolama sistemleri) ve bu ekipmanların üretimi için gerekli temel unsurlar ile kritik hammaddelere destek sağlanması; desteklenen bölgelerde yatırım yardım programlarının artırılması; belirli projeler için üçüncü ülkelerde sunulan destek seviyesini karşılayacak daha yüksek yardım miktarları sağlanarak bu yatırımların Avrupa dışına kaymasının önüne geçilmesi hususları ele alınmıştır.

• Yenilenebilir enerji, sanayide karbon azaltımı, temiz teknoloji üretim kapasitesi ve belirli enerji altyapılarına yönelik özel yatırımlarla ilişkili riskleri azaltacak önlemler alınmasının söz konusu olacağı belirtilmiştir.

CISAF vesilesiyle Üye Devletlerin Temiz Sanayi Mutabakatını desteklemek için devlet yardımlarını nasıl tasarlayabileceğinin belirlenmesi ve 31 Aralık 2030'a kadar yürürlükte kalmasının öngörüldüğü bildirilmektedir.

Bilgileriniz rica olunur.                                                                                 

Saygılarımla,

Yusuf FİDANGENÇ

Genel Sekreter V.