Sirküler No: 2022/171 - Hal Kayıt Sistemi Stok Kayıtları

S İ R K Ü L E R

(ARGE / 2022–171)

Sayın Üyemiz,

Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden alınan bir yazıda, Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’nden aldıkları yazıya atfen; ülkemizde sebze ve meyve ticaretinin, 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile düzenlendiği, Kanunun “Toptancı haline bildirim, malların toptan ve perakende alım satımı” başlıklı 4’üncü maddesinin birinci fıkrasında; ihraç edilmek üzere satın alınan malların bildirime tabi olduğu, 5957 sayılı Kanuna istinaden yürürlüğe konulan Sebze ve Meyve Ticareti ve Toptancı Halleri Hakkında Yönetmeliğin 40’ıncı maddesinde; bildirimcilerin organik ve iyi tarım uygulamaları kapsamında üretilen sertifikalı ürünler dâhil bildirim miktarı veya üzerindeki sebze ve meyvelerin her ne şekilde olursa olsun alımı, satımı ve devrini yapan gerçek veya tüzel kişiler olduğu, bu kişilerin içinde ihraç etmek üzere mal satın alan ihracatçıların da yer aldığı ifade edilmektedir.

Bununla birlikte, Yönetmeliğin 41’inci maddesinin birinci fıkrasında; bildirimin, bildirim miktarı veya üzerindeki malların üretildiği veya girdiği gümrük kapısının bulunduğu yerden her ne sebeple olursa olsun sevkinden önce bildirimciler tarafından Hal Kayıt Sistemine yapılan beyan işlemi olduğu, sekizinci fıkrasında; ihraç edilmek üzere bildirimde bulunulan ancak, bu amaçla kullanılmayıp iç piyasada satışa sunulacak olan mallar için, önceki bildirime bağlı olarak satışa sunulmadan önce yeni bir bildirimde bulunulmasının zorunlu olduğu, Yönetmeliğin 43’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; bildirim miktarı veya üzerinde alım, satım ve devri yapılan mallara ilişkin bildirimde bulunulması, bildirime bağlı olarak sistem tarafından gönderilen bilginin doğruluğunun kontrol edilmesi ve eksiklik veya yanlışlıklarının derhal düzeltilmesinin sağlanmasının bildirimcilerin yükümlülükleri arasında sayıldığı dile getirildiği,

Öte yandan, 5957 sayılı Kanunun 8’inci maddesinin sekizinci fıkrasında; ihraç edilmek üzere satın alınıp bu maddenin ikinci fıkrasına aykırı olarak iç piyasada satışa sunulan, miktarına, değerine, üretim şekline veya künyesinde belirtilen diğer hususlara ilişkin gerçeğe aykırı beyanda bulunulan mallar için hal rüsumunun, tespitin yapıldığı yerdeki toptancı halinde bir önceki gün o mallar için oluşan birim fiyatların en yükseği esas alınarak belirlenen toptan satış bedelinin yüzde yirmi beşi oranında cezalı olarak alınacağı, 14’üncü maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde; toptancı halinden satın alınmayan veya toptancı haline bildirilmeyen malları taşıyanlara veya bunları depolayanlara 6.966 TL idari para cezası uygulanacağı, (e) bendinde; mallara ilişkin künyede ya da malın kalitesine, standardına veya gıda güvenilirliğine ilişkin belgelerde bilerek değişiklik yapılması, bunların tahrif veya taklit edilmesi ya da bunlarda üçüncü şahısları yanıltıcı ifadelere yer verilmesi halinde 17.439 TL idari para cezası uygulanacağı,

Bu itibarla, Hal Kayıt Sistemi üzerinden alınan verilere göre sebze ve meyve ticareti ile iştigal eden ihracatçıların stoklarında fiili olarak bulunması mümkün olmayan geçmiş tarihlere ait önemli miktarda mal bulunduğunun tespit edildiği, sistem kayıtlarında yer alan ancak fiilen ihracatçıların stoklarında bulunmayan malların stok kayıtlarından düşülebilmesi için; bu mallardan ihracata gönderilmiş ya da iç piyasaya satılmış/sevk edilmiş olanların satış/sevk bildirimlerinin ivedilikle yapılarak depo kayıtlarından çıkışının sağlanması gerektiği,

İhracatçı birliklerine kayıtlı sebze ve meyve ticareti ile iştigal eden ihracatçıların, anılan mevzuat hükümleri çerçevesinde sistem üzerinden yapılmamış olan satış veya sevk bildirimlerini ivedilikle yapmaları gerektiği hususu ifade edilmektedir.

Bilgileriniz rica olunur.

Saygılarımla,

Uğur DAYIOĞLU

Genel Sekreter