Sirküler No: 2018/54 - Çeşitli Konular
Sayı: 32089230-TİM.DENİB.GSK.ARGE.2018/156-1118 Denizli, 05/06/2018
Konu: ÇEŞİTLİ KONULAR
S İ R K Ü L E R
(ARGE / 2018–54)
Sayın Üyemiz,
Konu Başlıkları
1) İran'a İhracat
2) Ülkemizden Yurtdışına İhracı Gerçekleştirilen Ürünler
3) ABD'nin Ortak Kapsamlı Eylem Planından Çekilmesi Hakkında (İran)
4) ABD'den Venezuela'ya Yönelik İlave Yaptırımlar Hakkında
5) İran Ekonomisinde Yaşanan Güncel Gelişmeler
6) Tunus'un İthalatta Uygulamaları
7) Fildişi Sahilleri Sevk Öncesi İnceleme Uygulaması
8) Brezilyalı Firmaların İşbirliği Talepleri
9) Sanayi İşbirliği Projelerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik hakkında
10) 6. CHINA EURASIA FUARI – Milli Katılım Organizasyonu
11) 12 Eylül 2018 Moldova Sempozyumu
1) İran'a İhracat
Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü'nden alınan yazıda, bir firma tarafından Katar'a ihraç edilmek üzere sevkiyatı yapılan muhtelif tarım ürünlerini taşıyan araçların İran'ın Buşehr Limanı'nda bekletilmesi sebebiyle mağduriyet yaşadığı hususunun Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği'nce Bakanlığa intikal ettirilmesini müteakip, keyfiyet gerekli incelemenin yapılmasını teminen Tahran Ticaret Müşavirliğimize intikal ettirildiği, bahse konu Müşavirliğimizden alınan değerlendirmelerde sorunun limandaki altyapı yetersizliği, hava koşulları ve mezkur limanda faaliyet gösteren Ro - Ro gemilerinin diğer anlaşmalı firmalara ait araçları beklemesinden kaynaklandığı belirtilerek, firmalarımızın da bir daha benzer sorunla karşılaşmamalarını teminen Ro - Ro gemilerinin sahipleri ile limana gelmeden anlaşmalarının faydalı olacağı ifade edilmektedir.
Yazının devamında, İran'a veya İran üzerinden taşımacılık yapan firmalarımızın başta İranlı aracılar olmak üzere iş yapacakları aracı kişi ya da firmalar konusunda temkinli davranmaları, yükün ve kullanılacak geminin sigortalı olmasına özen göstermeleri, anlaşmalarının yazılı şekilde yapmaları, ödemelerini kayıtlı ve doğrudan işi yapana yönelik olması konusunda titiz davranmalarında yarar görüldüğünün belirtilmektedir.
2) Ülkemizden Yurtdışına İhracı Gerçekleştirilen Ürünler
T.C. Ekonomi Bakanlığı'ndan alınan yazıda; dış ticarete konu ürünlerin teknik düzenlemelere uygun ve güvenli olması; ülkemizde üretilen ve yurtdışı pazarlara ihracatı yapılan ürünlerin güvenli ve kaliteli olması "Türk malı” algısının güçlendirilmesi ve bu şekilde sürdürülebilir ihracat artışının sağlanması bakımından önem arz ettiği hususu hatırlatılarak,
Bu çerçevede, ülkemizden yurtdışı pazarlara ihracatı gerçekleştirilen ürünlerin güvenli veya ihraç edildiği ülkenin ilgili mevzuatına uygun olması konusunda ihracatçı firmalarımızın azami önemi göstermesi gerektiği vurgulanmaktadır.
3) ABD'nin Ortak Kapsamlı Eylem Planından Çekilmesi Hakkında (İran)
T.C Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü'nden alınan bir yazıda,
ABD Başkanı Trump 8 Mayıs 2018 tarihinde İran nükleer programına ilişkin P5+1 ülkeleri ile AB tarafından 15 Temmuz 2015 tarihinde imzalanan "Ortak Kapsamlı Eylem Planı”na (Joint Comprehensive Plan of Action -JCPOA) katılma kararından vazgeçtiğini ve İran'ın nükleer programı ile ilgili yaptırımları yeniden uygulamaya başlayacağını açıklamıştır, bilgileri verilmektedir.
Açıklama sonrasında, Hazine Bakanlığı'nın "Office of Foreign Assets Control -OFAC” birimi, Kararın uygulanması için devreye girmiştir. OFAC'tan yapılan yapılan açıklamada, İran'ın nükleer programı ile ilgili yaptırımların 90 gün ve 180 günlük "wind-down” sürelerinin sonunda uygulanacağı; bu sürelerin tamamlanmasından sonra uygulanabilir yaptırımların bütünüyle devreye gireceği; bunun, hem birincil hem de ikincil yaptırımlar alanındaki eylemleri içerdiği belirtilmiştir.
OFAC'ın, web sayfasında yayımlanan, "wind-down” süreler ve bunlar sonunda uygulanacak yaptırımlar ile ilgili açıklama notuna ekte yer verilmektedir.
Konuya ilişkin olarak;
-Hazine Bakanı Mnuchin'in açıklamasına
https://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/Programs/pages/iran.aspx adresinden,
-"Wind Down” sürelere ilişkin açıklamayı da içeren Hazine Bakanlığı Bilgi Notuna
https://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/Programs/Documents/jcpoa_winddown_faqs.pdf adresinden,
-Başkan Trump'ın açıklamasına
https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/remarks-president-trump-joint-comprehensive-plan-action/ adresinden,
-Başkanlık Kararına
-"Fact Sheet”e
https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/president-donald-j-trump-ending-united-states-participation-unacceptable-iran-deal/ adresinden erişilebilmektedir.
Ek : jcpoa_winddown.faqs
4) ABD'den Venezuela'ya Yönelik İlave Yaptırımlar Hakkında
T.C Ekonomi Bakanlığından alınan bir yazıda, Vaşington Ticaret Müşavirliğinden alınan bir yazıya atfen; 21 Mayıs 2018 tarihinde Beyaz Saray ve Hazine Bakanlığı tarafından Venezuela ile ilgili bazı işlemleri yasaklayan bir örneği ekte yer alan Başkanlık Kararı'nın yayımlandığı belirtilmektedir.
Kararda öne çıkan hususlar aşağıda sıralanmaktadır:
- Özellikle Maduro Yönetimi'nin faaliyetleri ile ilgili; "yanlış yönetim”, "kamu yolsuzluğu” ve "siyasi muhalefet üzerindeki baskı”, "özgür ve adil olmayan seçimler”, "insani ve halk sağlığı krizini derinleştiren durum” gerekçeleri ile önlem alınması gerektiğinden hareketle uygulamaya konulduğu vurgulanmıştır.
- Amerika Birleşik Devletleri (ABD)'ndeki gerçek kişi ve tüzel kişilikler tarafından ABD'de finansman sağlanması dâhil, aşağıdaki tüm işlemlerin yasaklandığı belirtilmiştir:
· Alacak hesapları da dâhil, Venezuela Hükümetinin borçlarının satın alınması,
· Alacak hesapları da dâhil, bu kararın uygulamaya girmesinden itibaren, Venezuela Hükümetine ait herhangi bir borcun teminat olarak gösterilmesi,
· %50 veya daha fazla oranda Venezuela Hükümeti mülkiyetinde bulunan bir varlığın (tahvil, senet, mülk vb.) Venezuela Hükümeti borcuna karşılık teminat olarak kullanılması (satış, transfer vb.)
- Bu kararın uygulamaya girmesinden önce çıkarılan/verilen izin, lisans veya kontratlara bağlı olmaksızın getirilen yasakların; yasa, yönetmelik, düzenleme, karar, direktif ve lisanslarla getirilen istisnalar kapsamı hariç olmak üzere uygulanacağı,
- Kararda belirtilen yasakları ihlal eden, ihlale neden olan, bu yasaklardan kaçma veya kaçınma amacını taşıyan herhangi bir işlem veya girişimin yasak olduğu,
- Kararda öngörülen çerçevenin; ortaklık, dernek, vakıf, ortak girişim, şirket, grup, alt grup veya başka bir organizasyonları ve ABD vatandaşı, ABD'de daimi ikamet eden yabancılar, ABD kanunlarınca kurulan varlıklar veya ABD yasama bölgesinde bulunan yabancı varlıkların şubeleri/birimlerini kapsayacak şekilde uygulanacağı,
- Ayrıca, kararda sözü edilen "Venezuela Hükümeti” teriminin; Venezuela Hükümeti, Venezuela Merkez Bankası ve Petroleos de Venezuella, S.A. (PDVSA) dâhil olmak üzere; herhangi bir siyasi birim, ajans veya enstrümanı, Venezuela Hükümeti adına hareket eden veya Venezuela Hükümeti tarafından kontrol edilen herhangi bir kişiyi kapsadığı, belirtilmiştir.
İlaveten, kararın tam metnine aşağıdaki adreslerden erişilebilmektedir:
ABD ve Avrupa Birliği'nin kabul ettikleri tek taraflı yaptırım karar ve uygulamalarının Türkiye açısından hukuki bağlayıcılığı bulunmamakla birlikte; ABD yaptırımlarının sınır aşan etkiye sahip olması nedeniyle, yaptırım altına alınacak kişi ve kuruluşlarla iş akdine girecek firma ve kuruluşların dolaylı olarak yaptırımlardan etkilenme olasılığı bulunmaktadır.
Ek : Başkanlık Kararı
5) İran Ekonomisinde Yaşanan Güncel Gelişmeler
T.C. Ekonomi Bakanlığı'ndan alınan bir yazıda, İran ekonomisinde 1 Ocak-20 Mayıs 2018 döneminde yaşanan gelişmeler hakkında TC. Ekonomi Bakanlığı Tahran Ticaret Müşavirliğince hazırlanan özet bilgi notu paylaşılmış olup, ekte yer almaktadır.
Ek : İran Ekonomisinde Yaşanan Güncel Gelişmeler
6) Tunus'un İthalatta Uygulamaları
İlgi : 10.11.2017 tarihli ve (2017-117) sayılı sirkülerimiz.
Tunus'ta tüketim malı niteliğinde olan veya yerli üretimi bulunan ürünlerin ithalatı konusunda alınan üç karara konu ürünlere ilişkin olarak Tunus Ticaret Müşavirliğimizce hazırlanan güncel liste ilgi'de kayıtlı sirkülerimiz ile duyurulmuştur.
Bu defa, Tunus Ticaret Müşavirliği'nden Ekonomi Bakanlığı'na iletilen yazıya atfen Türkiye İhracatçılar Meclisi'nden alınan bir yazıda; Tunus Merkez Bankası'nın akreditif işlemleri için ithalatçının ürün bedeline karşılık gelen Tunus Dinarı kaynaklarını teminat göstermesi şartıyla ithal edilebilecek ürün listesinde birkaç değişikliğe gidildiğini ve bu ürünlerin Tunus'a girişlerinde bazı ithalat işlemlerinin uygulamadan muaf tutulduğunu internet sitesinde duyurduğu belirtilmektedir.
Tunus Ticaret Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı'nın, ithalatında Gümrük Çıkış Beyannamesi (GÇB) aranabilecek ürünler listesinde birkaç değişikliğe gidildiği ve bazı ithalat işlemlerinin uygulamadan muaf tutulduğu hususlarını internet sitelerinde duyurdukları ve bu aşamada ithalatta GÇB'nin yeminli tercümesinin kabul edileceğinin bildirildiği ifade edilmektedir.
Bahse konu gelişmeler ile Müşavirliğimizce güncellenmiş ürün tablosu ekte sunulmuştur.
7) Fildişi Sahilleri Sevk Öncesi İnceleme Uygulaması
Fildişi Sahili Ticaret Bakanlığınca 16 Nisan 2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere İthalatta Sevk Öncesi İnceleme Uygulaması başlatılacağı ve FOB miktarı 1.000.000 CFA'dan (yaklaşık 1.500 EUR) fazla olan tüm ürünlerin uygulama kapsamında bulunduğu,
T.C. Ekonomi Bakanlığı'nın yazısına atfen Türkiye İhracatçılar Meclisi'nden yazıda; söz konusu uygulamanın başlangıç tarihinin 16 Temmuz 2018 olarak değiştirildiği belirtilmektedir.
Uygulamaya ilişkin olarak, kullanılacak Uygunluk Sertifikasını (COCCertificate of Conformity) temin etme yükümlülüğünün ihracatçı firmalara ait olduğu, anılan sertifika olmadan Fildişi Sahili'ne ihraç edilen mallar için CIF değerinin % 50'si oranında ithalatçı firmaların cezaya tabi tutulacağı, ilgili ürünlerin ise imha edileceği bildirilmekte, bahse konu sertifikanın temin edilmesi amacıyla Fildişi Sahili Ticaret Bakanlığı tarafından 4 adet hizmet sağlayıcı firmanın yetkilendirildiği belirtilmektedir.
Yazının devamında, Abidjan Ticaret Müşavirliğimizin yazısına atıfla, Türkiye'den ihracat yapacak firmaların kendi bölgelerindeki anılan şirket ofisleri ile temasa geçerek Uygunluk Sertifikası teminine yönelik süreci başlatmalarının gerektiği bildirilmekte ve yazı ekinde yetkilendirilmiş kuruluşlar arasında bulunan Bureau Veritas (BV) firmasından temin edilen Başvuru Kılavuzu ve Talep Formu gönderilmektedir. Söz konusu yazıda ayrıca, ücretlendirmenin sertifika başına yapılacağı ve ticari faturanın FOB tutarının binde 4,5'i+KDV ya da minimum 300 EUR+KDV olarak ihracatçıya yansıtılacağı bildirilmektedir.
Bunlara ilaveten, Fildişi Sahili gümrük kapılarından geçerken gerekli olan söz konusu Uygunluk Sertifikası'nın temininde aşağıdaki dokümanların talep edileceği belirtilmektedir:
- İhracatçı tarafından kaşeli-imzalı proforma fatura (varsa ticari fatura), RFC (Request For Certificate)
- Mevcut olan ürün sertifikaları (TSE, VDE vb.), test raporları, analiz sertifikaları ve kalite sertifikaları (ISO 9001 vb.)
Bureau Veritas tarafından yapılan doküman kontrolü sonrasında ürünlerin, dokümanlara (test raporu, analiz raporu, fatura vs.) ayrıca, ISO, IEC, EN ECE veya CODEX Alimentarius Standards gibi standartlarda belirtilen normlara uygunluğunun kontrol edildiği ve Uygunluk Sertifikasının hazırlandığı; ancak, ürün markalamalarının Fransızca olmasının gerektiği bildirilmektedir.
Ek : 1. PROGRAMME of VERIFICATION of CONFORMITY CI
2. SERTIFIKA BASVURU TALEP DOKUMANI
3. UYGUNLUK BELGESI BASVURU KILAVUZU
8) Brezilyalı Firmaların İşbirliği Talepleri
Brasilia Ekonomi Müşavirliği'nden T.C. Ekonomi Bakanlığı'na iletilen bir yazıya atfen Türkiye İhracatçılar Meclisi'nden alınan yazıda; Brezilya'da yerleşik Jyoocluster ve Somar Comex firmalarının anılan Müşavirliğe yaptıkları ziyaret sırasında firmalarının tanıtımını yaparak işbirliği talebinde bulunduklarından bahisle, söz konusu firmalara ilişkin ekli bilgiler iletilmektedir.
Ek : İşbirliğinde Bulunan Firma Sunumu
9) Sanayi İşbirliği Projelerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik hakkında
Türkiye İhracatçılar Meclisi'nden (TİM) alınan bir yazıda, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan alınan bir yazıya atıfta bulunularak, kamu alımlarında yerlileşmeyi sağlamak yoluyla sanayi, bilim ve teknoloji tabanlı bir üretim ekonomisi inşa etmeyi teminen yerli üretimin desteklenmesi amacıyla anılan Bakanlık tarafından icra edilen faaliyetler doğrultusunda;
- 6518 sayılı Kanun ile "kamu alımlarında yenilik, yerlileşme ve teknoloji transferini sağlamaya yönelik sanayi katılımı uygulamalarını içeren mal ve hizmet alımlarının” 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'ndan istisna olmasına yönelik düzenleme yapıldığı,
- Ardından söz konusu istisnanın uygulanmasına dair usul ve esasları düzenleyen "4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3'üncü Maddesinin (u) Bendine Göre Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Sanayi İşbirliği Programı Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik'in 15 Şubat 2015 tarihinde yürürlüğe girdiği,
- 2017 yılında 7033 sayılı Kanun ile bahse konu istisnanın kapsamının "yapım işlerini” de içerecek şekilde genişletildiği,
ifade edilmektedir.
Anılan yazıda devamla, mezkur düzenlemenin gerek kamu idarelerimizin gerekse sanayicilerimizin ihtiyaçlarına daha etkin cevap verebilmesini teminen icra edilen çalışmalar neticesinde"Sanayi İşbirliği Projelerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik”in 7 Şubat 2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiği belirtilmektedir.
"Sanayi İşbirliği Projelerinin Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik”ile kamu ihale alımlarının yerlileştirilmesi ve başvuru sürecinin kolaylaştırılmasına yönelik aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır:
- "4734 Sayılı Kamu İhale Kanununun 3'üncü Maddesinin (u) Bendine Göre Yapılacak Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Sanayi İşbirliği Programı Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik” yürürlükten kaldırılmıştır.
- Sanayi İşbirliği Projelerinin uygulama süreçleri tüm kamu idareleri tarafından uygulanabilecek bir yapıya kavuşturulmuş ve sadeleştirilmiştir.
- İhalelerin açılması, tekliflerin hazırlanması ve değerlendirilmesi sürecinde gerekli olan aşamalar ve işlemler sadeleştirilmiş, ihale sürecine ilişkin detaylarda ve ihalelere göre farklılaşması gereken hususlarda düzenleme yapma yetkisi idarelere verilmiştir.
- İhalelerde, aday veya istekli sayı sınırı aranmaksızın, açık ihale veya belirli istekliler arasında ihale usulünün uygulanabilmesine ve stratejik öncelikler, ulusal menfaat, teknolojik birikimin tek bir yerde olması, özgün nitelik ve yüksek teknoloji nedeniyle özel uzmanlık gerektirmesi veya standardizasyonun sağlanması gerekçeleriyle tek adaydan da teklif alınabilmesine imkan tanınmıştır.
- İhalelerde maliyet etkin çözümlere ulaşılabilmesi ve rekabetin devamlılığının sağlanabilmesi amacıyla teklif değerlendirme sürecinden azami faydanın elde edilebilmesine imkan veren düzenlemeler yapılmıştır.
- Kamu alımları kapsamında sanayi katılımı ve teknoloji yönetimi sürecinin, merkezi bir yapıda, idareler ile koordineli bir şekilde, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülmesine yönelik düzenleme yapılmıştır.
- Sanayi ve teknoloji katılımı sürecinde, tasarım, üretim, entegrasyon, test, kalifikasyon, sertifikasyon ve nitelikli insan kaynağı açısından yurt içindeki imkan ve kabiliyetlerin azami ölçüde kullanımı, gerçekleştirilecek faaliyetlerin sadece yüklenici ile sınırlı kalmayıp, yan sanayi, KOBİ'ler, üniversiteler ve araştırma merkezlerinin ve teknoloji transfer faaliyetlerinin de katılımını sağlayacak şekilde yayılması, teknoloji transfer faaliyetleri ile katma değer yaratılmasına ve yerlileşmede öncelikli alanlara yoğunlaşılmasına imkan verecek sanayileşme modellerinin hazırlanması hedeflenmiştir.
10) 6. CHINA EURASIA FUARI – Milli Katılım Organizasyonu
Orta Anadolu İhracatçı Birlikleri (OAİB) Genel Sekreterliği'nden alınan yazıda; 2012 yılından bu yana Türkiye Milli Katılım Organizasyonu OAİB Genel Sekreterliğince gerçekleştirilen China - Eurasia Fuarı'nın bu yıl altıncı defa 30 Ağustos - 03 Eylül 2018 tarihleri arasında Urumçi'de gerçekleştirileceği ve OAİB Genel Sekreterliğince yeniden milli katılım organizasyonu için gerekli çalışmalara başlandığı bildirilmektedir.
Anılan bölgenin Türkiye için taşımakta olduğu özel anlamın yanı sıra Orta ve Batı Asya ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesinin arzu edildiği bu dönemde, söz konusu fuarın anılan pazara girmek isteyen firmalar için büyük bir imkân yaratacağının düşünüldüğü ifade edilmektedir.
Diğer taraftan, söz konusu etkinliğin, taraflarınca salt bir ticari bir organizasyon olarak değerlendirilmeyerek ülkemizin etkin tanıtımı ve Türk ve Türkiye imajının anılan bölgede etkin olarak sunulabilmesinin hedeflendiği belirtilmektedir.
6. China - Eurasia Fuarı'na milli katılım kapsamında katılacak olan firmaların T.C. Ekonomi Bakanlığı tarafından 2017/4 sayılı karar kapsamında, destek olarak yurt dışı milli fuar katılımlarına sağlanan teşviklerden yararlandırılacağı bildirilmektedir.
Fuar katılım ücretinin stand konstrüksiyonu ve nakliye dahil 600.-Usd / birim m²; nakliye hariç 450.-Usd / birim m² olduğu belirtilmektedir.
Bu kapsamda Bakanlık tarafından belirlenerek web sayfasında ilan edilen; yer kirası, nakliye, ulaşım ve standa ilişkin giderlere karşılık olarak katılımcıya m² bazında ödenecek tutarın oranının %50 olduğu ve üst limitin 56.000.-Türk Lirası olduğu ifade edilmektedir.
Bununla birlikte, Çin Halk Cumhuriyeti'nin 2018 yılında hedef ülkeler arasında yer aldığı; fuara katılan firmaların 20 puan ilave destekten yararlandırılacakları belirtilmektedir.
Bu bağlamda, söz konusu fuara katılmak isteyen üyelerimizin en geç 29 Haziran 2018 Cuma günü mesai bitimine kadar OAİB Genel Sekreterliği (oaib-pr@oaib.org.tr) ile iletişime geçmeleri hususu bildirilmektedir.
Fuar idaresi tarafından Türk firmalarına kısıtlı bir alan ayrılmış olması sebebi ile katılım teyitlerinin ivedi olarak OAİB'e ulaşmasının önem taşıdığı vurgulanmaktadır.
11) 12 Eylül 2018 Moldova Sempozyumu
İktisadi Araştırmalar Vakfı'ndan alınan e-postada 12 Eylül 2018'de Kişinev/Moldova'daTürkiye-Moldova Ekonomik İşbirliğinin Geliştirmesinde Yeni Ufuklar konulu bir sempozyum düzenleneceği bildirilmektedir.
Sempozyumla ilgili Bilgi Notu, Katılım Formu ve Seyahat Programı ile Taslak Sempozyum Programı ekte sunulmaktadır.
Ek : Bilgi Notu, Katılım Formu ve Seyahat Programı ile Taslak Sempozyum Programı
Bilgileriniz rica olunur.
Saygılarımla,
Uğur DAYIOĞLU
Genel Sekreter