Sirküler No: 2020/262 - DTÖ İthalat Lisansları Komitesi

S İ R K Ü L E R

  (ARGE / 2020–262)

Sayın Üyemiz,

Ticaret Bakanlığı’ndan aldıkları yazıya atfen, Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden alınan bir yazıda aynen; “Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Nezdinde Türkiye Daimî Temsilciliği'nden alınan bir bildirimde, 9 Ekim 2020 tarihinde gerçekleştirilen DTÖ İthalat Lisansları Komitesi toplantısında gündeme gelen hususlar ile anılan temsilciliğimizin konulara ilişkin aşağıdaki değerlendirmelerinin iletilmiş olduğu belirtilmektedir:

i) DTÖ platformunda yer alan İthalat Lisansları İnternet Sitesinin (https://importlicensing.wto.org) resmi açılışı söz konusu toplantıda Genel Direktör Yardımcısı Yi Xiaozhun tarafından yapılmıştır.

ii) Mısır tarafından son dönemde alınan, ancak DTÖ’ye bildirilmeyen; 1. gıdalarda ithalat lisansı uygulamasına ilişkin yeni karar, 2. şeker ithalatı yasağı ve 3. et ve tavuk ürünlerindeki miktar kısıtlamaları, AB temsilcisi tarafından DTÖ üyesi ülkelerin dikkatine getirilmiştir. Bu kapsamda, AB temsilcisi, gıda ürünlerinde ithalat lisanslarına ilişkin 6/2006 sayılı kararla, lisans başvurusunu izleyen 30 gün içinde Ulusal Gıda Güvenliği Biriminin harekete geçmesinin kara bağlandığını, ancak bu yapılmadığı takdirde atılabilecek adımların kararda yer almadığını belirtmiş, bu durumun, ülkemizce de Ticarette Teknik Engeller (TTE) Komitesi gündeminde tutulan Mısır’ın 43/2016 sayılı zorunlu kayıt sisteminde olduğu gibi, ciddi gecikmelere yol açabileceğini; ayrıca kararda bazı ithalatçıların “Beyaz Liste”de yer alma imkanının bulunduğunun belirtildiğini, ancak hangi kriterlere göre bu listeye dahil olunabileceğinin kararda yer almadığını, bunun süreci şeffaflıktan uzaklaştırdığını, anılan kararın yayımından bir gün sonra yürürlüğe girmesinin de süreci sıkıntılı hale getirdiğini, hem 6/2020 hem de 43/2016 sayılı kararlar kapsamına giren gıda ürünleri ile ilgili kaygılarının olduğunu, söz konusu ürünlerin hem ihracatçı (General Organization for Export and Import Control-GOEIC'e) hem de ithalatçılarının (Ulusal Gıda Güvenliği Birimine) kayıt yaptırmasının ticaret üzerinde gereksiz yük oluşturduğunu; et ve tavuk ürünlerindeki uygulamayla ilgili olarak ise 2080/2018 ve 222/2018 sayılı Başbakanlık Kararlarının GATT’ın XI. Maddesi ile İthalat Lisansları Anlaşması'nın pek çok maddesine aykırı olarak ithalatı kısıtladığını, kurulan sistemin şeffaflıktan uzak olduğunu, başvuruların hangi kriterlere göre sonuçlandırıldığının bilinmediğini, kararlara itiraz yolunun açık olmadığını; son olarak Mısır’ı 259/2020 ve 420/2020 sayılı Kararlar ile geçtiğimiz Haziran ayından beri şekerde uygulanan ithalat yasaklaması/kısıtlamasının kapsam ve nedenini açıklamaya davet ettiğini söylemiştir. Mısırlı temsilci cevaben, gıda ürünlerindeki uygulamanın amacının gıda güvenliğini temin olduğunu, kayıt sürecinde hiçbir belirsizlik olmadığını, başvuruyu izleyen 30 gün içinde yetkili birimin ilgili ithalatçıya bilgi vereceğini, et ve tavuk ürünlerindeki uygulamanın miktar kısıtlaması olmadığını, uygulamanın amacının söz konusu ürünlerin ithalatının hastalıklara yol açmasını önlemek olduğunu ve istatistiki amaçlarla miktarların izlendiğini, şekerdeki ithalat kısıtlamasının ise şeker fiyatlarındaki aşırı düşüş sebebiyle oluşan miktar fazlasını tüketmek amaçlı geçici bir önlem olduğunu, önlemin sadece üç aylık bir süre için tekrar uzatıldığını belirtmiştir.

iii) Toplantıda ilk kez gündeme gelen diğer ticari sorunların ise Hindistan’ın lastik ithalatındaki uygulamaları ile Endonezya’nın belirli tekstil ürünlerindeki ithal lisansı rejimi olmuştur. Lastik ithalatına ilişkin olarak Hindistan’ın 12 Haziran 2020 tarihli 12/2015- 2020 sayılı Bildirim ile lastikleri “serbest” kategoriden “kısıtlı” kategoriye taşıdığı, bu kapsamda lastik ithalatının lisansa bağlandığı, bununla birlikte başvuru süreci ve sonrasının şeffaf olmadığı, başvuruların uzun süre cevapsız kaldığı, kısıtlayıcı ve yerli ve yabancı ürünler arasında ayrımcı olarak nitelendirdiği bu önlemin nedenleri ile birlikte DTÖ’ye bildirilmesinin gerekli olduğu AB temsilcisi tarafından dile getirilmiş, Hindistan temsilcisi ise cevaben bildirim üzerinde çalıştıklarını ifade etmiştir. Endonezya’nın belirli tekstil ürünlerindeki uygulamasına ilişkin olarak 77/2019 sayılı düzenlemenin ardından Endonezya’ya halı ihracatının artık mümkün olmadığı, sadece hammadde veya yardımcı ürünlerin lisans alabildiği, uygulamanın DTÖ’ye bildirilmesinin gerektiği, ayrıca mevcut haliyle bu uygulamanın GATT’ın XI. ve İthalat Lisansları Anlaşması'nın 1. ve 5. Maddelerine de aykırı olduğu yine AB temsilcisi tarafından ifade edilmiştir.

iv) AB temsilcisi AB'nin, Endonezya’ya Nisan 2019’dan bu yana alkollü içki ihraç edemediğini, söz konusu ithalat yasağının Endonezya tarafından AB’nin yenilenebilir enerji politikalarına (bunların palm yağına olduğu iddia edilen olumsuz etkisi) cevaben alınan karşı önlem olduğunu düşündüklerini, Endonezya’nın bu tek taraflı ve ayrımcı uygulamadan vazgeçmesi gerektiğini söylemiştir.

v) Toplantıda ayrıca, daha önceki toplantı gündemlerinde de yer alan, Hindistan’ın borik asit ve bakliyat ithalatındaki uygulamaları ile Endonezya’nın cep telefonları ve tabletlerdeki ithalat lisansı rejimi; ayrıca Tayland’ın buğday yemi, Brezilya’nın ise nitroselülozdaki ithalatı kısıtlayıcı olduğu iddia edilen uygulamaları görüşülmüştür.”

denilmektedir.

Bilgileriniz ve anılan gündem maddeleri çerçevesinde adı geçen Mısır, Hindistan, Endonezya, Tayland ve Brezilya ülkelerine ihracatta karşılaştığınız sorunların, aşağıdaki formatta 11 Kasım 2020 tarihine kadar tim@tim.org.tr  ve sektor@tim.org.tr  iletilmesi  rica olunur.

Saygılarımla,

Uğur DAYIOĞLU

Genel Sekreter

Bildirim Formatı: